Hong Kong'da medya patronu Lai'nin yargılandığı dava başladı

Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde 2019 yılında suçluların Çin ana karasına iadesine karşı yürütülen eylemlerdeki rolü nedeniyle hapiste bulunan Apple Daily’nin kurucusu medya patronu aktivist Jimmy Lai’nin davası başladı.

Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde hapiste bulunan demokrasi yanlısı medya patronu aktivist Jimmy Lai’nin, 2019 yılında suçluların Çin ana karasına iade edilmesini yasa tasarısına karşı gerçekleştirilen eylemlerdeki rolü nedeniyle yargılandığı dava başladı. Pekin karşıtı Apple Daily’nin kurucusu olan 2020 yılından bu yana hakkındaki çok sayıda suçlama nedeniyle hapiste bulunan 76 yaşındaki medya patronu, "isyana teşvik" ve "dış güçlerle işbirliği" suçlamalarıyla yargılanıyor. Sabah saatlerinde davanın ilk duruşması için mahkemeye getirilen Lai için geniş çaplı güvenlik önlemleri alındı. Savcılar, Lai’nin Apple Daily gazetesi tarafından yayınlanan makalelerle Hong Kong’un ulusal güvenlik yasasını ihlal ettiğini iddia ederken Lai, suçsuz olduğunu savundu.

Jimmy Lai, en az 80 gün sürmesi beklenen davada suçlu bulunması halinde müebbet hapis cezası alabilir.

En yüksek profilli dava

Hong Kong’un İngiliz kontrolünden Çin kontrolüne geçtiği 1997 yılından bu yana Hong Kong’da bir medya patronuna yönelik en yüksek profilli dava olması nedeniyle önem taşıyor. Şuna kadar ulusal güvenlik yasalarında olduğu gibi Lai’nin davasında jüri bulunmayacak ve Hong Kong lideri tarafından onaylanan bir komiteden 3 ulusal güvenlik hakimi başkanlık edecek. Hong Kong mahkemelerinde yabancı avukatların sanıkları savunmasına olanak verilse de Hong Kong hükümeti Lai’nin bir İngiliz avukat tarafından temsil edilmesine izin vermedi.

Apple Daily gazetesi kapatılmıştı

Cezaevindeki demokrasi yanlısı medya patronu Jimmy Lai’nin kurucusu olduğu muhalif Apple Daily gazetesinin genel merkezine 17 Haziran 2020’de sabahın erken saatlerinde 500 polisle baskın düzenlenmiş ve ofisin tüm giriş-çıkışları kapatılmıştı. Operasyonun gazetenin "ulusal güvenlik yasasını ihlal ettiği" gerekçesiyle düzenlendiği belirtilmişti. Bazı bilgisayarlara el konulmuş, yazı işleri müdürü ve diğer 4 yönetici ise evlerinde gözaltına alınmıştı. Apple Daily ile bağlantılı Apple Daily Limited, Apple Daily Printing Limited ve AD internet Limited’e ait 2.32 milyon doların da dondurulduğu kaydedilmişti. Baskının ardından muhalif Apple Daily gazetesi önce cumartesi gününe kadar kapatılmış, daha sonra güvenlik soruşturması nedeniyle hesapları dondurulan muhalif Apple Daily gazetesi 24 haziran 2021’de kapatılmıştı.

Binlerce kişiyi sokaklara döken yasa tasarısı

Hong Kong’da 2019 yılında suçluların Çin ana karasına iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı Hong Kong’da muhalefetin tepkisiyle karşılaşmıştı. Yassa tasarısı nedeniyle binlerce kişi sokaklara dökülmüş, eylemler haftalarca sürmüştü. Eylemlerde şiddet olaylarının yaşanması ve protestoların devam etmesi nedeniyle yasa tasarısı Haziran ayında askıya alınmış daha sonra da Eylül ayında da iptal edilmişti.

Ulusal Güvenlik Yasası

2020 yılında Hong Kong’da ulusal güvenliğin korunması için bir yasal sistem ve icra mekanizması kurulmasını öngören karar tasarısı 1’e karşı 2 bin 878 oyla kabul edilmişti. Onaylanan kararla Çin’in en üst yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi’nin daimi komitesine Hong Kong’da ayrılıkçılık, hükümeti devirme teşebbüsü, terörizm ve dış güçlerle işbirliği gibi eylemlerin yasaklanmasını ve cezalandırılmasını öngören bir yasa çıkartma yetkisi verilmiş oldu. Ulusal Güvenlik Yasası ile "hükümeti yıkmaya teşebbüs”, “vatana ihanet” ve “ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemler" suç haline gelmişti.