Koronavirüs ve Diğer Nedenlerle Zihinsel Yorgunluğun Belirtileri ve Çözümleri

Beyin sisi, koronavirüs hastalarında belgelenen bir tür zihinsel yorgunluk ve zihin bulanıklığıdır. Tıbbi bir tanı olmayan beyin sisi tanımı, düşünme yeteneğini etkileyebilecek belirli semptomların için kullanılır.

Beyin sisinden mustarip olanlar bu durumu genellikle bir pus veya sis içindeymiş gibi odaklanma veya zihinsel netlik eksikliği olarak ifade eder. Belirtiler; olayları tam hatırlayamama, cümleleri tamamlamak için doğru kelimeleri bulma güçlüğü veya genellikle kişinin düşüncelerini toplayamama şeklinde bir kafa karışıklığı ve yönelim bozukluğunu içerir. Beyin sisi aynı zamanda hafıza sorunları ve yorgunlukla birlikte olabilir, zihinsel bir yavaşlamaya neden olabilir.

Beyin sisi, kişinin sosyal yaşamını ve günlük işlerini yapma yeteneğini etkileyebilir. Altta yatan durumun zamanında anlaşılmaması ve tedavi edilmemesi, bireyin yaşam kalitesinde gözle görülür ve ciddi bir düşüşe neden olabilir.

Beyin sisi, sinir hücrelerini doğrudan etkileyen Kovid-19 ile ilişkili olarak ve beyinde geçici oksijen eksikliği veya inme ile ilişkili nörolojik hastalıklarda gözlenmiştir. Beyin sisi hem hastaneye yatırılan Covid-19 hastalarında hem de sadece hafif semptomları olan ve hastaneye yatışı gerektirmeyen kişilerde görülebilir. Uzun Kovid hastaları (Kovid-19 hastalığının etkilerinin uzun süreli olması) aylarca veya daha uzun süren kronik semptomlar yaşayabilir.

Ayrıca lupus (kelebek hastalığı), kronik yorgunluk sendromu, fibromiyalji, uyku apnesi dahil olmak üzere birçok hastalıkta da beyin sisi ortaya çıkabilir. Depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile bağlantılı olarak da beyin sisi görülebilir.

Beyin sisi belirtileri şunlardır: Odaklanma güçlüğü, çoklu görevlerde (multitasking) zorluk çekme, unutkanlık, kısa süreli ve uzun süreli hafıza bozuklukları, bilişsel kusurlar, şaşkınlık hali ve kelime bulmada zorluk. Zihin yorgunluğu da belirtiler arasındadır.

Beyin sisinin ana sebepleri şu şekilde listelenebilir: Magnezyum, D vitamini, B vitamini, demir eksikliği, kötü beslenme, hazır işlenmiş gıdaların tüketimi, uyku sorunları, tiroid problemleri, aşırı çay ve kahve tüketimi, yoğun iş temposu ve insülin direnci, şeker hastalığı gibi faktörler beyin sisine yol açabilir.

Uzmanlar, beyin sisini azaltmanın birkaç etkili yolunu öneriyor. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, yeterli uyku almak, stres yönetimi tekniklerini uygulamak, meditasyon ve derin nefes egzersizleri beyin sisini dağıtmada önemli bir rol oynayabilir. Günlük olarak kısa molalar vermek, zihni yeniden odaklamak ve tek bir konuya odaklanmak da zihinsel performansı artırırken stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

Beyin sisini tanımlamak ve derecesini belirlemek için, kliniğimizde Harward Üniversitesi ile iş birliği içinde geliştirilen Türkçe versiyonu olan Beyin 360-Brain Up dikkat konsantrasyon ve Hafıza Test Bataryası kullanılmaktadır. Yaklaşık 2-2,5 saat süren bu elektronik test, beynin işlevlerini ayrıntılı olarak sorgulayarak, detaylı bir beyin sağlığı raporu sunar. Test sonuçlarına bağlı olarak, beyin haritalaması tetkiki de dahil olmak üzere çeşitli radyolojik incelemeler istenebilir.